Łuszczycowe zapalenie stawów

Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jest chorobą należącą do grupy przewlekłych schorzeń zapalnych o bardzo różnym przebiegu. Około 1/3 pacjentów chorujących na łuszczycę cierpi również na ŁZS. Przebieg choroby rozpoczyna się zwykle między 30 a 50 rokiem życia, niezależnie od płci.

Objawy

Objawy i przebieg choroby są zależne od zróżnicowanego obrazu klinicznego. U większości pacjentów objawy skórne pojawiają się przed objawami stawowymi. Zapalenie stawów może obejmować zarówno jeden, jak i wiele stawów.

Głównymi objawami zapalenia stawów w ŁZS są ból i/lub obrzęk stawów, ich sztywność po przebudzeniu, tkliwość, ocieplenie oraz widoczne zmiany widoczne na USG i RTG. Charakterystyczny jest również ból zapalny kręgosłupa rozpoczynający się w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, objawiający się zwykle w godzinach nocnych i w czasie spoczynku.

Charakterystycznymi zmianami skórnymi u pacjentów z ŁZS są czerwone grudki ze zrogowaciałą powierzchnią. Zmiany łuszczycowe zależnie od przebiegu mogą obejmować niewielkie obszary skórne, jak i większość powierzchni ciała. Najczęściej zmiany te mają miejsce w okolicy łokci, kolan, głowy, pępka i pośladków. Często zmiany obejmują również paznokcie powodując widoczne zgłębienia oraz złuszczenie.

Często u pacjentów chorych na ŁZS obecne są: osłabienie, podwyższona temperatura oraz ogólne gorsze samopoczucie. Może występować również zapalenie spojówek, dna moczanowa, miażdżyca, choroby serca, choroby zapalne jelit oraz zespół metaboliczny.

Przyczyny i czynniki ryzyka

ŁZS jest chorobą autoimmunologiczną, w przebiegu której układ odpornościowy wytwarza przeciwciała atakujące własne komórki. Dokładna etiologia ŁZS, tak jak wielu innych chorób z autoagresji nie jest znana. Przyczynami ŁZS mogącymi inicjować nieprawidłową odpowiedź immunologiczną są:

• Predyspozycje genetyczne – około 50% chorych na ŁZS ma w rodzinie osobę chorą na łuszczycę lub ŁZS, istotna jest również obecność antygenu HLA-B27
• Zakażenia wirusowe / bakteryjne
• Urazy mechaniczne
• Podwyższony poziom stresu
• Leki oraz inne związki chemiczne

Leczenie i powikłania

Obecnie nie ma żadnej dostępnej metody, która wyleczyłaby ŁZS. Obecne leczenie skupia się na łagodzeniu objawów i zwiększeniu jakości życia pacjenta. Głównymi terapiami używanymi w leczeniu ŁZS są:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
• glikokortykosteroidy (GKS)
• leki modyfikujące działanie układu odpornościowego (metotreksat, sulfasalazyna, cyklosporyna, azatiopryna i leflunomid)
• leki biologiczne (etanercept, infliksymab, adalimumab, golimumab)

Terapiami wspierającymi w leczeniu ŁZS obejmują:

• metody leczenia miejscowego – są to zabiegi dotyczące konkretnego, zajętego stawu. Leczenie to może obejmować nakłucie stawu, usunięcie błony maziowej ze stawu, zabiegi korekcyjno-rekonstrukcyjne stawu czy też zastąpienie stawu sztuczną protezą
• wsparcie psychiczne – pacjenci, u których występuje ŁZS są bardziej narażeni na spadek samopoczucia, stres oraz depresję, dlatego kontrolowanie zdrowia psychicznego jest niezwykle ważne
• ćwiczenia oraz fizykoterapia – regularność w ćwiczeniach oraz odpowiednie metody fizjoterapeutyczne zapobiega lub zwalnia rozwój nieruchomości stawów
• utrzymanie odpowiedniej masy ciała oraz odpowiednia podaż wapnia i witaminy D

Mimo, iż nie ma obecnie metody, która prowadziłaby do pełnego wyleczenia ŁZS, możliwa jest kontrola objawów łuszczycy stawowej i hamownie progresji choroby, powodując długie okresy remisji. Obecnie prowadzone badania kliniczne mogą pomóc pacjentom w dłuższym i bardziej efektywnym osiągnięciu okresu bezobjawowego, co jest ogromną szansą dla chorych z ciężką postacią łuszczycowego zapalenia stawów.