Padaczka (epilepsja)
Epilepsja jest grupą przewlekłych zaburzeń neurologicznych spowodowanych przez nadmierne i gwałtowne wyładowania bioelektryczne w komórkach nerwowych. Jest to jedna z najczęściej występujących chorób układu nerwowego, na którą szacuje się, że choruje około 1% populacji światowej. W większości przypadków przyczyna występowania padaczki jest nieznana, jednak zależnie od wieku przyczyna może być inna.
Objawy
Napady padaczkowe mogą mieć różne nasilenie – zarówno jako krótkie i niezauważalne, jak i silne i długie wstrząsy. Istnieje kilka rodzajów napadów, zależnie od uszkodzonej części mózgu oraz wieku pacjenta.
Najczęstszym typem padaczki, który wszystkim kojarzy się z padaczką są napady drgawkowe (u 60% chorych) jednak drugim typem są napady bezdrgawkowe (40%).
Napady drgawkowe charakteryzuje utrata przytomności, wyprężenie ciała, drgawki, sinica, przygryzienie języka oraz niekontrolowane oddanie moczu. Tego typu napad trwa od kilkunastu sekund do 2-3 minut. Po zakończeniu napadu drgawkowego osoba chora może czuć senność, ból głowy, ból mięśni i ogólne zmęczenie. Przed napadem padaczkowym część chorych ma tzw. aurę, czyli specyficzne objawy zapowiadające napad padaczkowy.
Napady bezdrgawkowe polegają na chwilowej utracie przytomności (kilka – kilkadziesiąt sekund) co np. u dzieci może wyglądać jak chwilowe zamyślenie, co utrudnia rozpoznanie choroby.
Uogólnione napady padaczkowe dzielimy na 6 rodzajów:
Przyczyny i czynniki ryzyka
Padaczka może objawiać się na każdym etapie życia, jednak zależnie od regionu świata przyczyny choroby oraz grupa wiekowa jest różna. Około 80% ludzi cierpiących na padaczkę mieszka w krajach rozwijających się, gdzie chorują głównie osoby w wieku nastoletnim i młodzi dorośli. W krajach rozwiniętych przypadki padaczki są bardziej widoczne u niemowląt lub osób po 65 roku życia.
Padaczka w wieku dziecięcym zwykle jest związana z innymi chorobami wrodzonymi (zwykle związanymi z wrodzonymi wadami mózgu), chorobami genetycznymi, a także chorobami zakaźnymi w trakcie ciąży czy problemami podczas porodu (np. niedotlenienie).
Prawdopodobieństwo zachorowania na epilepsję wzrasta wraz z wiekiem. U dorosłych padaczka może być objawem urazu lub guza mózgu, zapalenia mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych. Czasem atak epileptyczny może zostać wywołany innymi czynnikami, takimi jak nadużywanie alkoholu czy stosowanie narkotyków. U pacjentów po 65 roku życia padaczka może być spowodowana udarem mózgu czy chorobami zwyrodnieniowymi, np. choroba Alzheimera.
Diagnostyka i leczenie
Główna diagnoza polega na wykluczeniu innych chorób o podobnych objawach i określenie przyczyny objawów, jeśli jest to możliwe. Głównym badaniem potwierdzającym występowanie padaczki są elektroencefalogram (EEG) oraz tomografia komputerowa (CT).
Niestety, do tej pory nie udało się stworzyć metody, która wyleczyłaby osoby chore na padaczkę, jednak w większości przypadków napady epileptyczne można kontrolować farmakologicznie. Zwykle przez całe życie pacjenta podaje się leki przeciwdrgawkowe, zależnie od typu padaczki. u około 30% u których leki przeciwdrgawkowe nie przynoszą efektów (padaczka lekooporna), stosuje się dietę ketogeniczną, stymulację nerwu błędnego lub leczenie operacyjne. Ważne jest również przekazanie wiedzy pacjentowi oraz jego bliskim osobom na temat odpowiedniego zachowania podczas napadu padaczkowego.
Obecne badania kliniczne prowadzone w kierunku padaczki badają nowe metody leczenia, zarówno farmakologiczne jak i dla pacjentów z padaczką lekooporną.
Mimo, iż padaczka nie jest w pełni uleczalna, odpowiednie leczenie pozwala na kontrolowanie objawów, a u niektórych pacjentów po upływie kilku lat można rozważyć odstawienie stosowanych leków.